“Iruñeko gizarte osoaren oinarrizko eskubideen zapalketa beste behin ere”

Iruñeako euskararen ordenantzaren aldaketarako Navarra+-k azaldutakoen aurrean, ezin gara isilik gelditu eta beharrezkoa da aldaketa horien oinarriak bozkatuko dituztenei ondorengoak gogoraraztea: Nafarroako berezko hizkuntza da euskara, legeak berak ere hala aitortzen duelarik, beraz, errespetatu, babestu, errekuperatu eta sustatzeko legezko eta justiziazko betebeharra dute erakunde publikoek eta ondorioz, Iruñeko udalak.

Egungo marko juridikoak ez die debekatzen udalek beharrezko neurriak hartzea herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzeko eta erakundeei, bere esku dauden neurriak hartzea dagokie. Hau da, legearen interpretazio positiboa egin beharra dago herritarren eskubideei dagokienean, udalaren lehentasuna izan behar baita, herritarrei beraien eskubideen egikaritza ahalbidetuko duen zerbitzua eskaintzea.

Bestalde, administraziora euskaraz zuzentzeko eskubidea ez da eskubide oso bezala egikaritzen, herritarrek esandakoa era zuzenean eta inongo eragozpenik gabe ulertua izango dela bermatu ezean. Eskubidearen alde aktiboa eta pasiboa bermatu behar dira eta horretarako hitz hutsalik ez, betebeharra duzu Maya jauna.

Lan-postuen merezimenduei dagokienean, eman beharreko zerbitzu eta departamentu guztietan herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzeari begirako neurriak hartu behar dira (eta neurriok herritarren eskubideen bermea izan behar dute oinarri) eta ez, lanpostu horietara aurkezten direnen euskara ulertu eta erabiltzeko ezintasunen araberakoa.

Behin eta berriz, funtzio publikorako sarbidean euskara ez dakiten pertsonak diskriminatuak daudela esaten ari dira eta hau astakeria hutsa dela deritzogu. Euskara jakitea ez da “elementu bereizle” bat (pertsonaren izaerarekin bat datorrena), euskara jakin eta erabiltzea edonori irekia dago, beraz euskaraz hitz egiten dutenak diskriminatuak daudela esateak atarramendu politikoa atera nahi dionaren seinale baino ez da. Zentsu honetan, udaleko departamentu bakoitzak elebitan funtzionatzeko gaitasunik ez badu eta herritarrek edozein izapide euskaraz egitea aukeratzen badute, beharrezkoa izango da itzulpengintza zerbitzua, administrazioaren efikazian geldotasuna ekarriko lukelarik eta herritarrak kaltetuak izan direlarik itzulpengintza-zerbitzuaren saturazioaren ondorioz.

Udalak jarritako prentsa iragarki zein ikus-entzunezko medioetan  euskararen presentzia jaistea eta gaztelaniari baino lau aldiz presentzia txikiagoa ematea berdintasuna eta hizkuntza-eskubideen kontrako neurri argia dira, euskara gutxika desagerrarazteko asmoz. Euskarak gaztelaniak baino lau aldiz balio txikiagoa esatea bezala da.

Euskararen ordenantza berrirako planteatzen diren neurriek, udalak herritarrei ematen dien zerbitzuan atzerapausoak dakartzate, herritarren arteko berdintasun eta justizia eza eta Iruñeko berezko hizkuntzaren prestigio eta sustatzearen kontrakoak direlarik.

Iruñeko gizarte osoaren oinarrizko eskubideen zapalketa beste behin ere.